Δελτίο καιρού για Τετάρτη 26/2

Αντιμέτωπος με ένα ακόμα μείζον επεισόδιο λεύκανσης βρίσκεται ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Υφαλος της Αυστραλίας, το τρίτο στην τελευταία πενταετία, εφόσον δεν πέσει η θερμοκρασία των ωκεάνιων υδάτων σημαντικά εντός των επόμενων δύο εβδομάδων, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Το θερμικό στρες, εξαιτίας της υπερθέρμανσης των υδάτων, ενισχύεται στο μεγαλύτερο σύμπλεγμα κοραλλιογενών υφάλων του κόσμου. Ήδη έχουν καταγραφεί επιμέρους λευκάνσεις, χωρίς ωστόσο να παρατηρείται ένα ευρύτερο φαινόμενο. Η Υπηρεσία του Θαλάσσιου Πάρκου του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου παρακολουθεί ενδελεχώς τις εξελίξεις και όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το θερμικό στρες επεκτείνεται ιδιαίτερα στις κεντρικές και τις νότιες περιοχές, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στους τουρίστες. Οι θερμοκρασίες των επιφανειακών θαλάσσιων υδάτων έχουν ήδη ξεπεράσει το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο, σε κάποιες περιοχές του υφάλου, ενώ αναμένεται να φτάσουν στα υψηλότερα επίπεδα τον επόμενο μήνα.

Η λεύκανση των κοραλλιών δεν είναι άλλο από μία αντίδραση στο θερμικό στρες που προκαλείται όταν αυτά παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε νερά θερμότερα από το φυσιολογικό. Οι άλγες (φύκια) που παρέχουν τροφή, αλλά και το χρώμα του κοραλλιού, αποκολλώνται από το ζώο αποχρωματίζοντάς το. Σε κάποιες περιπτώσεις, η λεύκανση μπορεί να σκοτώσει το κοράλλι ή να το αποδυναμώσει. Ούτως ή άλλως, τα κοράλλια μπορεί να πεθάνουν και από το θερμικό στρες όταν οι θερμοκρασίες είναι υπερβολικά υψηλές. Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου το 50% των κοραλλιών του υφάλου καταστράφηκαν ολοσχερώς από τα διαδοχικά επεισόδια λεύκανσης τα καλοκαίρια του 2016 και 2017, ενώ τον περασμένο Αύγουστο η Υπηρεσία του Θαλάσσιου Πάρκου του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου υποβάθμισε τη μακροπρόθεσμη πιθανότητα μελλοντικής επιβίωσής του από «μικρή» σε «πολύ μικρή» για πρώτη φορά.

Ο Ρίτσαρντ Λεκ, επικεφαλής του τμήματος ωκεανών του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF), τόνισε ότι «ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Υφαλος βρίσκεται επί ξυρού ακμής. Εντός των επόμενων εβδομάδων θα μάθουμε αν τελικά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μείζον επεισόδιο λεύκανσης για τρίτη φορά μέσα σε μία πενταετία. Σίγουρα μετά το καλοκαίρι με τις δασικές πυρκαγιές και τον “υποθαλάσσιο καύσωνα” δεν είναι δυνατόν να εξακολουθήσουμε να κρύβουμε το κεφάλι μας στην άμμο. Χρειαζόμαστε μία κλιματική πολιτική, ικανή να προστατεύσει τον ύφαλο και δεν είναι πλέον δυνατό να γίνουν ανεκτές οι δικαιολογίες».

Δεν αποκλείεται η Επιτροπή Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που πρόκειται να επαναξιολογήσει τα στοιχεία τον Ιούνιο, σε διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στην Κίνα, να τοποθετήσει τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο στη λίστα αυτών που κινδυνεύουν με ολοκληρωτική καταστροφή.

Βάση δεδομένων στο διαδίκτυο για τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO που απειλούνται από την κλιματική αλλαγή δημιούργησε το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) σε συνεργασία με τη Google και τη μη κερδοσκοπική οργάνωση τρισδιάστατης καταγραφής και αρχειοθέτησης CyArk.

Στο portal, Heritage on the Edge, παρουσιάζονται τα τεράστια γλυπτά στο Νησί του Πάσχα, το Εδιμβούργο, τα αρχαία τεμένη στη Μπαγκεράτ του Μπαγκλαντές, η πόλη-λιμάνι Κίλουα Κισιουάνι (Kilwa Kisiwani) στην Τανζανία και τα αρχαιολογικά ευρήματα στο Τσαν Τσαν στο Περού.

Στη βάση δεδομένων αναλύεται η ιστορία κάθε τοποθεσίας με φωτογραφίες, μοντέλα 3-D και συνεντεύξεις με ειδικούς και κατοίκους.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις πέντε τοποθεσίες κυμαίνονται από τη διάβρωση που προκαλείται από την πρόσκρουση κυμάτων και το ράπισμα ανέμων έως την άνοδο της στάθμης της θάλασσας που απειλεί τη συνοχή των βράχων, την οξίνιση των ωκεανών και τις καταρρακτώδεις βροχές.

«Ο πολιτισμός και η κληρονομιά είναι σημαντικά για τους ανθρώπους» γράφει ο Άντριου Ποτς, συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για την Κλιματική Αλλαγή και την Κληρονομιά του ICOMOS, σε blog post της εφαρμογής Google Arts & Culture. «Και όταν συζητάτε για την αλλαγή του κλίματος, είναι μια συζήτηση για τον πολιτισμό, μία συζήτηση για τους ανθρώπους» προσθέτει.

«Η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που φοβίζει πολλούς ανθρώπους, αλλά υπάρχει ελπίδα» αναφέρει ο Μιλάγκρος Φλόρες από το ICOMOS στο Heritage on the Edge.

Οι χρήστες μπορούν να περιηγηθούν σε φωτογραφίες, να ακούσουν ηχητικά αρχεία, να διαβάσουν ιστορίες και να εξερευνήσουν τις τοποθεσίες. Ορισμένες σελίδες, όπως αυτή για την πρωτεύουσα της Σκωτίας, το Εδιμβούργο, περιλαμβάνουν ακόμη διαδραστικά γραφικά. Το Heritage on the Edge προσφέρει επίσης δύο «pocket galleries» επαυξημένης πραγματικότητας που απεικονίζουν το τετράγωνο τζαμί του Μπαγκεράτ και το το φρούριο Gereza στην Kilwa Kisiwani.

Κάθε συλλογή διαθέτει έναν σύντομο οδηγό με επισήμανση των σημείων επιδείνωσης που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.

παίτιος για τους αυξημένους ρύπους στο κέντρο της Αθήνας είναι ο υπέργηρος στόλος φορτηγών και λεωφορείων που κυκλοφορεί καθημερινά στο κέντρο, διαπιστώνει ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων και Δικύκλων (ΣΕΑΑ). Όπως επισημαίνει, με μέσο όρο που αγγίζει τα 20 έτη (βαρέα φορτηγά), τα οχήματα αυτά δεν πληρούν σε καμία περίπτωση τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις, όπως επίσης και τις προϋποθέσεις ασφαλούς μετακίνησης.

Ο ΣΕΑΑ θεωρεί πως η ατμόσφαιρα επιβαρύνεται σε καθημερινή βάση από τα παλαιά οχήματα και την ελλιπή αστυνόμευση. «Είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο πως η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει άμεση συσχέτιση με τον αυξημένο αριθμό πρόωρων θανάτων, καθώς και με αρρώστιες που στοχεύουν κυρίως τις ευπαθείς ομάδες, αλλά και τα παιδιά (καρδιο-αναπνευστικές παθήσεις, καρκίνος, άσθμα κ.ά.) τονίζει.

Ο Σύνδεσμος υπογραμμίζει πως άλλες ευρωπαϊκές πόλεις απαγορεύουν την κυκλοφορία παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων, για ένα πιο «πράσινο περιβάλλον».

Ενδεικτικά, αναφέρει πως η Ρώμη έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου και απαγόρευσε πριν λίγες μέρες την κυκλοφορία πετρελαιοκίνητων οχημάτων, λόγω των αυξημένων ρύπων (νέφους) και των επιπτώσεων που έχουν στην ανθρώπινη υγεία.

Πέραν αυτής της απαγόρευσης, η Ρώμη, αλλά και το Μιλάνο προωθούν το μέτρο των «οικολογικών Κυριακών», το οποίο περιλαμβάνει την πλήρη απαγόρευση όλων των οχημάτων ανεξαρτήτως ηλικίας και καυσίμου, «μια προσπάθεια με σκοπό την ελάφρυνση της ατμόσφαιρας από τους εκλυόμενους ρύπους, πρόσθετα στις απαγορεύσεις κυκλοφορίας που ισχύουν για τα παλαιά και ρυπογόνα οχήματα, Euro 3 ή παλαιότερα».

Το Παρίσι αντίστοιχα, μία Κυριακή κάθε μήνα, απαγορεύει την κυκλοφορία οχημάτων στο κέντρο της πόλης για την προώθηση μιας πιο καθαρής ατμόσφαιρας, έχοντας και αυτή σαν πόλη θεσπίσει την απαγόρευση κυκλοφορίας στις εργάσιμες μέρες των παλαιών οχημάτων.

Την ίδια ώρα, η Αθήνα διατηρεί την απαγόρευση κυκλοφορίας των πετρελαιοκίνητων ελαφρών οχημάτων Euro 4 και πριν, «δυστυχώς όμως μπορεί κανείς να παρατηρήσει πληθώρα οχημάτων που εισέρχονται στο κέντρο και δεν πληρούν τις απαραίτητες αντιρρυπαντικές τεχνολογίες» παρατηρεί ο ΣΕΑΑ.