Ο νέος μετεωρολογικός δορυφόρος ΜΕΤOP_C

Αυτήν την εβδομάδα αναμένεται η εκτόξευση ενός νέου  ευρωπαϊκού μετεωρολογικού δορυφόρου του METOP_C.  O δορυφόρος αυτός είναι ο «τρίδυμος» αδερφός των ΜETOP_A, και ΜΕΤOP_B που εκτοξεύτηκαν το 2006 και 2012, αντίστοιχα, και συνεχίζουν τις παρατηρήσεις τους.

Οι ΜΕTOP είναι μετεωρολογικοί δορυφόροι  πολικής τροχιάς. Περιστρέφονται γύρω από Γη σε ύψος περίπου  800 χιλιόμετρων ταξιδεύοντας από τον ένα πόλο στον άλλο καταγράφοντας τη θερμοκρασία  και την υγρασία σε διάφορα ύψη στην ατμόσφαιρα,  την ταχύτητα και τη διεύθυνση του ανέμου πάνω από τη θάλασσα, ενώ κάνουν και άλλες μετρήσεις για αέρια της ατμόσφαιρας όπως το όζον. Είναι και οι τρεις εξοπλισμένοι με 13 όργανα μετρήσεων. Ορισμένα από αυτά είναι ακριβώς τα ίδια με εκείνα που φέρουν οι αντίστοιχοι αμερικάνικοι δορυφόροι πολικής τροχιάς ΝΟΑΑ.

(Copyright ESA)

Οι δορυφόροι κατασκευάζονται  και τίθενται σε τροχιά από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) ενώ στη συνέχεια η λειτουργία τους ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την αξιοποίηση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων (EUMETSAT).  

Τα δεδομένα τους χρησιμοποιούνται κυρίως στην πρόγνωση του καιρού μέχρι τις 10 ημέρες αλλά και στην έρευνα για την παγκόσμια αλλαγή του κλίματος. Οι μετρήσεις των δορυφόρων METOP  εισάγονται καθημερινά στα πολύπλοκα αριθμητικά μοντέλα καιρού που τρέχουν σε μεγάλους υπερυπολογιστές.  Στα αποτελέσματα των μοντέλων βασίζεται η πρόγνωση του καιρού που φτάνει στον απλό πολίτη.

Οι δορυφόροι ΜΕΤΟP είχαν σχεδιαστεί για να έχουν χρόνο ζωής 5 χρόνια, όμως ήδη ο «πρωτότοκος» METOP_A έχει συμπληρώσει 12  χρόνια συνεχούς και καλής λειτουργίας.  Επομένως σε λίγο και για τρία περίπου χρόνια θα στέλνουν τις πολύτιμες μετρήσεις τους οι τρεις δορυφόροι μαζί,  κάτι σημαντικό αφού θα καταγράφουν ταυτόχρονα διαφορετικές περιοχές της γήινης ατμόσφαιρας.

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν  ότι τα δεδομένα από τα δύο πρώτα «αδέρφια» της οικογένειας ΜETOP_A και ΜΕTOP_Β έχουν ήδη μειώσει τα σφάλματα στις προγνώσεις της μιας ημέρας σε σημαντικό βαθμό. Για το λόγο αυτό ήδη έχει ξεκινήσει ο προγραμματισμός για την δεύτερη γενιά δορυφόρων πολικής τροχιάς (ΜΕΤOP_SG), ο πρώτος αναμένεται να εκτοξευτεί σε 4 χρόνια.

Σχετικά βίντεο δίνονται στους παρακάτω συνδέσμους

http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2018/10/MetOp_from_all_sides

http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2018/10/MetOp_deploys_instruments

http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2018/10/MetOp_deploys_solar_wing

http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2018/10/MetOp_and_instruments

ΕΑΑ-Πεντέλη

Ανυπολόγιστες καταστροφές στην Ιταλία από την κακοκαιρία

Ένα πολύ καλά οργανωμένο βαρομετρικό χαμηλό στη Νότια Ιταλία (Εικόνα 1) προκάλεσε ραγδαίες βροχοπτώσεις και θυελλώδεις ανέμους το Σάββατο 03/11 και την Κυριακή 04/11, λίγες μέρες μετά την έντονη κακοκαιρία που βίωσαν τα βόρεια τμήματα της χώρας τη Δευτέρα 29/10. Το τελευταίο διήμερο 10 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Σικελία ανεβάζοντας τον αριθμό των νεκρών από έντονα καιρικά φαινόμενα στην Ιταλία στους 27 σε λιγότερο από 10 ημέρες. Η ιταλική Πολιτική Προστασία έχει κυρήξει μεγάλο μέρος της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και χιλιάδες κάτοικοι έχουν απομακρυνθεί από τις εστίες τους. Τα ιταλικά Μέσα Ενημέρωσης δημοσιεύουν ότι θα χρειαστούν μήνες για να αποκατασταθούν οι ζημιές που προκλήθηκαν από μια σειρά βαρομετρικών συστημάτων που είχαν να παρατηρηθούν πάνω από 60 χρόνια στην Κεντρική Μεσόγειο.

Εικόνα 1. Δορυφορική εικόνα με ψευδοχρωματισμό που δείχνει τη θέση του βαρομετρικού χαμηλού στην Ιταλία, με αποχρώσεις του λευκού και κόκκινου διακρίνονται οι νεφώσεις και με κίτρινα στίγματα οι ηλεκτρικές εκκενώσεις (κεραυνοί) που ανιχνεύτηκαν το πρωί της Κυριακής 4 Νοεμβρίου 2018 μεταξύ 12:00 - 12:30 ώρα Ελλάδος.

Οι καταιγίδες που δημιούργησε το ψυχρό μέτωπο του βαρομετρικού χαμηλού και σάρωσε κυρίως τα νότια τμήματα της Ιταλίας, προκάλεσαν πλημμυρικά φαινόμενα, και στην Εικόνα 2 παρουσιάζονται τα ύψη βροχής που παρατηρήθηκαν από μετεωρολογικούς σταθμούς του δικτύου Meteonetwork, του οποίου μέλος είναι και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr. Τέσσερις σταθμοί κατέγραψαν ημερήσιο ύψος υετού πάνω από 90 mm με έως 116.5 mm νοτιοδυτικά του Παλέρμο, κοντά στην περιοχή όπου σκοτώθηκαν 9 άνθρωποι.

Εικόνα 2. Τα μεγαλύτερα ύψη υετού που παρατηρήθηκαν την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018 στη Νότια Ιταλία. Πηγή: Meteonetwork.it

Τέλος, το σύστημα ανίχνευσης ZEUS του Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr κατέγραψε περισσότερους από 14.000 κεραυνούς στην Κεντρική Μεσόγειο την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018 (Εικόνα 3). Αντίθετα στη χώρα μας οι καιρικές συνθήκες θα συνεχίσουν και την ερχόμενη εβδομάδα να είναι σχετικά ήπιες, με μικρή ενίσχυση των βοριάδων στο Αιγαίο, σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα και λίγες τοπικές βροχοπτώσεις και ομίχλες νωρίς το πρωί στα ηπειρωτικά.

Εικόνα 3. Οι καταγραφές εκδήλωσης ηλεκτρικών εκκενώσεων (κεραυνοί) την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018 έως τις 20:30 ώρα Ελλάδος.

Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος, ΕΑΑ-Πεντέλη

04/11/2018, 20:45

Τάση θερμοκρασίας και βροχής για τον Νοέμβριο 2018

Τα παρακάτω δύο διαγράμματα δίνουν εκτιμήσεις της εξέλιξης της βροχής και της θερμοκρασίας στην Ελλάδα για τον Νοέμβριο του 2018. Το πρώτο διάγραμμα παρουσιάζει την εξέλιξη της θεμροκρασίας, όπου τις πρώτες ημέρες του μήνα, η θερμοκρασία στη χώρα μας (μπλε γραμμή) είναι ως και 8 βαθμούς υψηλότερη από τις κλιματικές τιμές. Από τις 13 Νοεμβρίου και μετά η θερμοκρασία αναμένεται να είναι κοντά στις κλιματικές τιμές και να παραμένει σε κανονικά για την εποχή επίπεδα μέχρι το τέλος του μήνα.

Οσον αφορά στις βροχές, τα ποσοστά της βροχής σε σχέση με τις κλιματικές τιμές δείχνουν ότι μετά  το πρώτο ξηρό δεκαπενθήμερο, αναμένονται βροχές κοντά ή και υψηλότερες από τις κλιματικές τιμές (τιμές πάνω από 100% υποδηλώνουν αυξημένες βροχοπτώσεις ως προς τις κλιματικές τιμές).

Σημειώνεται ότι οι μηνιαίες προγνώσεις  είναι σε πειραματικό στάδιο και αποτελούν εκτίμηση της μηνιαίας πορείας της θερμοκρασίας και της βροχής για τη χώρα μας. Οι προγνώσεις παρέχονται απο τον Ινστιτούτο Ατμοσφαιρικών Επιστημών και Κλίματος (ISAC-CNR) στη Bologna, Ιταλία, με το οποίο το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr έχει πολυετή συνεργασία.

Κ. Λαγουβάρδος-Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη

Φθινόπωρο στην τεχνητή λίμνη πηγών Αώου

Πολύ όμορφα εναέρια πλάνα μας έστειλε ο Στράτος Χάφτας από την τεχνητή λίμνη Πηγών Αώου κοντά στο Μέτσοβο, τα οποία μπορείτε να απολαύσετε στο παρακάτω βίντεο. Τα μικτά δάση οξιάς, πεύκου και ρόμπολων στην περιοχή περιμένουν τα πρώτα χιόνια για φέτος, αν και μόνο τα χρώματα της φύσης μας θυμίζουν ότι διανύουμε το φθινόπωρο καθώς ο καιρός είναι ιδιαίτερα θερμός και ξηρός για την εποχή. Η θερμοκρασία πάντως περιμένουμε σταδιακά να υποχωρήσει το πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη σε όλη τη χώρα (ευχαριστούμε τον Στράτο Χάφτα για την αποστολή του βίντεο).

Υψηλές θερμοκρασίες στα κεντρικά και νότια

Μέγιστες θερμοκρασίες που παραπέμπουν σε καλοκαίρι σημειώθηκαν τις μεσημεριανές ώρες της Πέμπτης 01/11/2018, σε αρκετές  περιοχές της κεντρικής και κυρίως νότιας χώρας. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι οκτώ υψηλότερες θερμοκρασίες κατεγράφησαν στις περιοχές του Πίνακα, όπου ακολουθεί.

Πυκνή ομίχλη καλύπτει περιοχές των βορείων και βορειοανατολικών προαστείων

Πυκνή ομίχλη καλύπτει περιοχές των βορείων και βορειοανατολικών προαστείων το πρωί της Πέμπτης 1ης Νοεμβρίου, όπως διακρίνεται και από τις κάμερες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην Πεντέλη (πατήστε πάνω στη φωτογραφία για μεγέθυνση)

Μπορείτε να βλέπετε τις κάμερες σε πραγματικό χρόνο στη διεύθυνση:

http://penteli.meteo.gr/stations/penteli/webcam/panorama.jpg

Το ΕΑΑ/meteo.gr συμμετέχει στο κυνήγι των ισχυρότερων καταιγίδων του πλανήτη στην Αργεντινή

Η περιοχή Pampas αποτελεί μία τεράστια έκταση πεδιάδων που εκτείνεται από τους πρόποδες των Άνδεων στην Αργεντινή μέχρι τις ακτές της Βραζιλίας και της Ουρουγουάης (Εικ. 1). Μετεωρολογικά, η περιοχή Pampas είναι γνωστή για τις πολύ ισχυρές καταιγίδες που εκδηλώνονται κατά τη διάρκεια της άνοιξης του Νοτίου Ημισφαιρίου και οι οποίες συνοδεύονται από μεγάλα ύψη βροχής, μεγάλο χαλάζι και πολύ έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα.

Εικόνα 1. Η περιοχή "Pampas" καταλαμβάνει εκτάσεις της Αργεντινής, της Βραζιλίας και της Ουρουγουάης.

Στην πραγματικότητα, οι πεδιάδες του Pampas αποτελούν το μέρος όπου εκδηλώνονται οι ισχυρότερες καταιγίδες του πλανήτη μας (Εικ. 2). Για να δώσει απάντηση στο ερώτημα «γιατί σε αυτή την περιοχή οι καταιγίδες είναι ισχυρότερες από οπουδήποτε αλλού;», μία διεθνής ερευνητική ομάδα κατευθύνεται αυτές τις ημέρες στην Αργεντινή. Με τη χρηματοδότηση του National Science Foundation των ΗΠΑ, οι ερευνητές θα μελετήσουν τις καταιγίδες στις πεδιάδες του Pampas στα πλαίσια της εκστρατείας πεδίου RELAMBAGO-CACTI (https://www.eol.ucar.edu/field_projects/relampago), με στόχο την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών δημιουργίας του ακραίου και επικίνδυνου καιρού.

Εικόνα 2. Καταιγίδα στις πεδιάδες της περιοχής "Pampas". Αρκετές επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι στην περιοχή εκδηλώνονται από τις πιο ισχυρές καταιγίδες στον πλανήτη.

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, μέσω του meteo.gr, συνδράμει σε αυτή την πολύ σημαντική ερευνητική προσπάθεια, υποστηρίζοντας επιχειρησιακά την εκστρατεία πεδίου με καθημερινές, υψηλής ανάλυσης, 48ώρες προγνώσεις για την ευρύτερη περιοχή των πεδιάδων του Pampas στην Αργεντινή (Εικ. 3). Η παροχή ακριβών και λεπτομερών προγνώσεων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον καλύτερο προγραμματισμό των μετρήσεων που θα πραγματοποιηθούν, τόσο με επίγεια όσο και με εναέρια μέσα.

Εικόνα 3. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr υποστηρίζει μετεωρολογικά τις επιχειρήσεις στην περιοχή "Pampas" όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η πειραματική καμπάνια "RELAMPAGO".

Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος-Β. Κοτρώνη, ΕΑΑ-Πεντέλη

30/10/2018 - 08:00

Δύσκολες μέρες για τις χώρες της Δυτικής Μεσογείου

Ένα εκτεταμένο σύστημα χαμηλών πιέσεων στη Δυτική Ευρώπη έχει δημιουργήσει πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα, ιδιαίτερα στην Ιταλία. Πλημμύρες, κατολισθήσεις και θυελλώδεις άνεμοι που ξεπέρασαν τα 150 km/h, ανεμοστρόβιλοι και πλημμυρίδα έχουν δημιουργήσει "χάος" στη γείτονα χώρα. Στη Γαλλία πυκνό χιόνι πέφτει την Τρίτη 30/10 ακόμη και σε πεδινές περιοχές, με τη θερμοκρασία στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας να μην ξεπερνά τους 5°C, περίπου 10°C κάτω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα. Στο βίντεο παρουσιάζουμε προγνωστικούς χάρτες βροχής και πιέσεων για τις επόμενες 5 ημέρες, οι οποίοι δείχνουν να συνεχίζονται οι ισχυρές βροχοπτώσεις στη Δυτική Μεσόγειο, πλήττοντας και την Ισπανία, τη Γαλλία και τη ΒΔ Αφρική.

Αντίθετα η χώρα μας θα συνεχίσει και αυτή την εβδομάδα να βρίσκεται κάτω από την επιρροή υψηλών πιέσεων και μόνο τοπικά αναμένονται ασθενείς βροχές και ομίχλες, με εξαίρεση την Ήπειρο και τα νησιά του Β. Ιονίου όπου οι βροχοπτώσεις θα είναι τοπικά έντονες την Τρίτη 30/10.

Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος, ΕΑΑ-Πεντέλη

30/10/2018, 11:00

"Φλέγεται" η Δυτική Μεσόγειος-45.000 κεραυνοί

Και ενώ καλές καιρικές συνθήκες επικρατούν στην Ανατολική Μεσόγειο, βαθύ βαρομετρικό χαμηλό στη Δυτική Μεσόγειο προκαλεί ισχυρές βροχές και πολύ έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα.

Περισσότερους από 45.000 κεραυνούς έχει καταγράψει μέχρι τις 20:00 το βράδυ της Δευτέρας 29/10 το δίκτυο ανίχνευσης κεραυνών ΖΕΥΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην περιοχή.

Μπορείτε να παρακολουθείτε ζωντανά την κεραυνική δραστηριότητα σε όλη την Ευρώπη, όπως καταγράφεται από το δίκτυο ΖΕΥΣ,  από την ιστοσελίδα www.meteo.gr/talos.

K. Λαγουβάρδος-Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη

Η έκθεση «Του καιρού τα μυστικά» και στη Βόρεια Ελλάδα

Η διαδραστική έκθεση Μετεωρολογίας «Του καιρού τα μυστικά», η οποία διοργανώνεται από τον Όμιλο ΤΙΤΑΝ και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και συγκεκριμένα από την Επιστημονική Ομάδα Εκπαιδευτικής Μετεωρολογίας «Περί Ανέμων & Υδάτων» της υπηρεσίας meteo.gr, βρίσκεται πλέον και στη Θεσσαλονίκη, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και το ευρύ κοινό να γνωρίσει από κοντά την εξέλιξη της επιστήμης της Μετεωρολογίας και των οργάνων παρατήρησης από την Αρχαία Ελλάδα έως σήμερα, καθώς επίσης και να κατανοήσει τη δημιουργία των σημαντικότερων καιρικών φαινομένων.

Η διαδραστική έκθεση συνδυάζει βίντεο, προσομοιώσεις, πειράματα και διαδραστικές εφαρμογές, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές αλλά και γενικότερα τους επισκέπτες, να εμπεδώσουν τη δημιουργία και την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα έντονα καιρικά φαινόμενα και τον τρόπο προστασίας από αυτά, ενώ επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr θα βρίσκεται στο χώρο ώστε να εξηγεί τα εκθέματα, να οργανώνει την πραγματοποίηση των πειραμάτων και να συζητά τις απορίες των μαθητών και των επισκεπτών.

Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 22 Οκτωβρίου, στις εγκαταστάσεις του ΤΙΤΑΝ στην Ευκαρπία Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών εκπροσώπησαν ο Πρόεδρος κ. Εμμανουήλ Πλειώνης, Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και οι Δρ. Βασιλική Κοτρώνη και Δρ. Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Διευθυντές Ερευνών και Επιστημονικώς Υπεύθυνοι του προγράμματος «Περί Ανέμων & Υδάτων». Επισήμως, η έναρξη της έκθεσης αναφέρεται στα επίσημα δελτία τύπου του ομίλου ΤΙΤΑΝ, αλλά και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Για τη Βόρεια Ελλάδα η έκθεση πραγματοποιείται στο Εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ, Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, 6,5 χλμ. οδού Θεσσαλονίκης-Λαγκαδά.

Ώρες λειτουργίας για το ευρύ κοινό είναι:

Τρίτη έως Παρασκευή 16:00-18:00

Σάββατο 11:00-16:00,

εκτός επίσημων αργιών

Και για ξεναγήσεις σχολείων και ομάδων:

Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-13:00 κατόπιν συνεννοήσεως,

Πληροφορίες στα τηλέφωνα 2310-398617 και 2310-398545.

Ενώ υπενθυμίζεται πως η έκθεση λαμβάνει χώρα ήδη στην Ελευσίνα, στο Πολιτιστικό Κέντρο «Λ. Κανελλόπουλος»

Ώρες λειτουργίας για το ευρύ κοινό είναι:

Τρίτη έως Παρασκευή 18:00 – 20:00

Σάββατο 11:00 – 16:00 και Κυριακή 11:00 – 13:00,

εκτός επίσημων αργιών.

Και για ξεναγήσεις σχολείων και ομάδων:

από Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00 - 13:00

Πληροφορίες στα τηλέφωνα 210 55 65 615 – 210 55 65 629 – 210 55 65 618.

Είσοδος δωρεάν και στους δύο χώρους.

Επιστημονική επιμέλεια έκθεσης

Ιωάννης Κωλέτσης, Ελ. Γαλανάκη, Β. Κοτρώνη και Κ. Λαγουβάρδος

O καιρός στον Eλληνοϊταλικό πόλεμο - Οι μετρήσεις

Αναμφίβολα ο καιρός είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζει και κάποιες φορές κρίνει  το αποτέλεσμα των διαφόρων μαχών,  μπορεί  ακόμα και την έκβαση ενός πολέμου.

Για τον Eλληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941 ο καιρός υπήρξε για τα μαχόμενα ελληνικά στρατεύματα εχθρός πολύ φοβερότερος του αντίπαλου στρατού. Οι σκληρές καιρικές συνθήκες προκάλεσαν περισσότερους νεκρούς και τραυματίες από εκείνους που προκλήθηκαν από τα εχθρικά πολεμικά μέσα.

Χαρακτηριστικά στο βιβλίο του «Ελληνική Εποποιία 1940-1941» ο Άγγελος Τερζάκης αναφέρει:  «στο διάστημα από 8 ίσαμε 21 Δεκεμβρίου, (η IV μεραρχία) είχε απώλειες από μάχες, σε νεκρούς και τραυμα­τίες, χίλιους εκατόν σαρανταοχτώ άντρες, ενώ από κρυοπαγήματα δύο χιλιάδες εφτακοσίους έντεκα».

Στρατιώτες στα χιόνια (πηγή ΓΕΣ/ ΔΙΣ)

Ο μετεωρολόγος Στέφανος Παπαγιαννάκης, που επιστρατεύτηκε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στον πόλεμο, συγκέντρωσε το 1951 τις μετεωρολογικές παρατηρήσεις από τους σταθμούς που υπήρχαν κοντά στα πεδία των μαχών (Κέρκυρα, Ιωάννινα, Καστοριά, Φλώρινα, Κορυτσά, Μοσχόπολη, Καλογοραντζή (σταθμός εκστρατείας Α’ σώματος) και αναλύοντας τους σχετικούς μετεωρολογικούς χάρτες ετοίμασε την μετεωρολογική ιστορία του έπους.

Από την έρευνα του προκύπτει ότι:

• Ο ψυχρότερος μήνας του χειμώνα 1940-1941 ήταν ο Δεκέμβριος. Η θερμοκρασία του ήταν κάτω από τα κανονικά επίπεδα. Κατά το μήνα αυτό επικράτησαν οι χαμηλότερες θερμοκρασίες και σημειώθηκαν άφθονες χιονοπτώσεις στη ζώνη των επιχειρήσεων.
• Ο Μάρτιος ήταν σχετικά θερμός, όμως σημειώθηκαν ελάχιστες θερμοκρασίες πιο χαμηλές ακόμα και από αυτές του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου.

Τα κυριότερα από τα κύματα ψύχους σημειώθηκαν κατά τις περιόδους:  21 Νοεμβρίου - 4 Δεκεμβρίου,   7 - 17 Δεκεμβρίου,  24 - 30 Δεκεμβρίου,  9 – 14 Μαρτίου,  5 - 15 Απριλίου. Το ισχυρότερο κύμα ψύχους ήταν εκείνο της περιόδου στα μέσα Δεκεμβρίου.

Τα κύματα ψύχους προέρχονταν από εισβολή ψυχρών αερίων μαζών από τα Βαλκάνια και ακόμη βορειότερα. Η άνοδος της θερμοκρασίας μεταξύ των κυμάτων ψύχους ήταν αποτέλεσμα μεταφοράς θερμών αερίων μαζών δυτικής και νοτιοδυτικής θαλάσσιας προέλευσης. Ο Δρ. Παπαγιαννάκης αναφέρει : «Αν και κάποιος θα θεωρούσε ότι αυτή η άνοδος της θερμοκρασίας θα ήταν ανακούφιση για τα μαχόμενα στρατεύματα, στην πραγματικότητα αυτές οι υγρές αέριες μάζες έδιναν άφθονες βροχοπτώσεις και στα βουνά πυκνές χιονοπτώσεις και προξενούσαν μεγαλύτερες δυσχέρειες από τις καιρικές συνθήκες που προκαλούσαν τα αρκετά ψυχρά αλλά ξηρά Βαλκανικά ρεύματα»

Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες (^οC) που καταγράφηκαν ήταν:

Κέρκυρα : +2 (17/12)

Ιωάννινα: - 5.0   (20/12)  -3.0 (19/1)

Καστοριά:  -7.4    (18/12)  -10.5  (30/12)  -4.4 (11/1)

Φλώρινα: -10.0   (18/12)    -17.0  (22/12) -12.0 (14/1)

Κορυτσά:  -7.0    (18/12)  -9.0  (30/12)  -8.0   (14/1) -4.0  (15/3)

Μοσχόπολη:  -11.0  (18/12)  -19.0  (30/12) -20.0  (14/1) -10.0 (15/3)

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες -19 ^οC και -20 ^οC καταγράφηκαν στην Μοσχόπολη (επαρχία Κορυτσάς) σε ύψος 1200 μέτρων . Στο σημείο αυτό ο Παπαγιαννάκης προσθέτει: «Άρα στα χιονισμένα βουνά που είχαν ύψος πάνω από 1500 μέτρα, θα υπήρξαν θερμοκρασίες και κάτω από -20 ^οC ιδιαίτερα κατά τις νύχτες με αίθριο ουρανό». Και τονίζει ότι αυτές οι προηγούμενες θερμοκρασίες καταγράφηκαν μέσα σε μετεωρολογικούς κλωβούς (δηλαδή σε ύψος περίπου 1,5 μέτρο από το έδαφος). Επομένως «η θερμοκρασία κοντά στο χιονοσκεπές έδαφος που σχετίζεται με τα κρυοπαγήματα των κάτω άκρων θα ήταν ακόμη χαμηλότερη από τις τιμές που καταγράφηκαν»

Επιπροσθέτως, συμπληρώνουμε ότι κανείς θα πρέπει να υπολογίσει ότι λόγω των ισχυρών ψυχρών ανέμων η αίσθηση του κρύου (wind chill) θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Θερμοκρασία -10 ^οC με ταχύτητα ανέμου 5 μποφόρ (μέτρια ένταση) γίνεται αισθητή ως θερμοκρασία -20 ^οC.

ΕΑΑ-Πεντέλη

Μάτι Αττικής: Τα Κυκλάμινα της Ελπίδας και της Αισιοδοξίας

Η ομάδα Up Drones στέλνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας από το Μάτι Αττικής μετά τη φονική πυρκαγιά του περασμένου Ιουλίου. Η φύση βρίσκει τον τρόπο να αναγεννάται από τις στάχτες της και σε μερικά χρόνια το τοπίο θα επανέλθει, όμως οι μνήμη των αδικοχαμένων συνανθρώπων μας δύσκολα θα σβήσει. Ευχαριστούμε τον κ. Νίκο Σπηλιώτη για τα εναέρια πλάνα του βίντεο.

Πιλοτική εφαρμογή του προγνωστικού συστήματος WRF-SFIRE στη δασική πυρκαγιά στη Σιθωνία  - 25/10/2018

Στο βίντεο παρουσιάζεται η εξέλιξη της δασικής πυρκαγιάς στις 25 Οκτωβρίου 2018 κοντά στη Σάρτη Σιθωνίας, όπως αυτή προβλέφθηκε από το προγνωστικό σύστημα WRF-SFIRE του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Το προγνωστικό μοντέλο βρίσκεται ακόμη σε στάδιο βαθμονόμησης σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Η πιλοτική εφαρμογή του WRF-SFIRE αποδεικνύει ότι το συγκεκριμένο προγνωστικό σύστημα μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών στην Ελλάδα. Για το σκοπό αυτό, το ΕΑΑ συνεργάζεται με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του WRF-SFIRE και την προσαρμογή του στο Μεσογειακό περιβάλλον της Ελλάδας.

Πέρα από το στάδιο της αντιμετώπισης μιας πυρκαγιάς, το WRF-SFIRE μπορεί να αξιοποιηθεί και ως εργαλείο για την πρόληψη, συνεισφέροντας στο σχεδιασμό αντιπυρικών στρατηγικών. Ειδικότερα, το προγνωστικό σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μία πλατφόρμα για την εκτέλεση υποθετικών σεναρίων εκδήλωσης πυρκαγιών.

Η ανάπτυξη του προγνωστικού συστήματος WRF-SFIRE πραγματοποιείται στα πλαίσια του διακρατικού ερευνητικού έργου INTERREG-BALKAN-MEDITERRANEAN 2014-2020-DISARM (Drought and fIre obServatory and eArly waRning systeM), με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου και Βουλγαρίας.

Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη, Σ. Ντάφης, ΕΑΑ-Πεντέλη
25/10/2018 - 21:45

Ριπές άνω των 100 km/h

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr οι 8 ισχυρότερες ριπές που έχουν καταγραφεί μέχρι τις 16:30 της Πέμπτης 25/10 δίνονται στον παρακάτω πίνακα:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Πολύ θυελλώδεις βοριάδες στα ανατολικά ηπειρωτικά και το Αιγαίο

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία, πολύ θυελλώδεις άνεμοι βορείων διευθύνσεων αναμένονται από τις νυκτερινές ώρες της Τετάρτης 24/10 έως και τις μεσημεριανές ώρες της Πέμπτης 25/10, με τις ριπές των ανέμων τις πρωινές ώρες της Πέμπτης σε περιοχές των ανατολικών ηπειρωτικών και το Αιγαίο να φτάνουν και τα 9 μποφόρ, προκαλώντας προβλήματα στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες αλλά και στην ξηρά. Αποτέλεσμα των θυελλωδών ανέμων θα είναι και η σημαντική πτώση της θερμοκρασίας κυρίως στα ανατολικά.

Συγκεκριμένα, σημαντική ενίσχυση των βορείων ανέμων αναμένεται από τις βραδινές ώρες της Τετάρτης 24/10, στο Βόρειο Αιγαίο με εντάσεις που θα φτάνουν τα 8 με 9 μποφόρ, ενώ κατά τη διάρκεια της Πέμπτης 25/10, θυελλώδεις άνεμοι θα επικρατούν στο μεγαλύτερο τμήμα του Αιγαίου και των ανατολικών ηπειρωτικών περιοχών.

Παρόλα αυτά, η ενίσχυση των ανέμων θα είναι πρόσκαιρη, αφού αναμένεται σταδιακή εξασθένηση από την αρχή της ημέρας βαθμιαία και από τα βόρεια, με τους θυελλώδεις ανέμους το απόγευμα να περιορίζονται στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο.

Ιωάννης Κωλέτσης - Στρατής Βουγιούκας

Τετάρτη  24/10/2018 - 20:30

ΕΑΑ - Πεντέλη

Εντυπωσιακή η κεραυνική δραστηριότητα του "Ορέστη" και την Τρίτη

Περισσότερους από 15.000 κεραυνούς έχει καταγράψει μέχρι τις 19:30 το βράδυ της Τρίτης 23/10 το σύστημα ανίχνευσης κεραυνών ΖΕΥΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr γύρω από τον Ορέστη. Ευτυχώς το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας αυτης, όπως φαίνεται και στον χάρτη που ακολουθεί, ήταν πάνω απο θαλάσσιες περιοχές.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Νεότερα για την πορεία του "Ορέστη" (ανανέωση Τρίτης 23/10)

Σύμφωνα και με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία ο "Ορέστης" αναμένεται το διήμερο Τρίτη 23/10 - Τετάρτη 24/10 να ακολουθήσει τροχιά παράλληλη με τις ακτές της Αφρικής νότια της Κρήτης και στη συνέχεια προς τα Δωδεκάνησα και Ανατολική Μεσόγειο.

Στη δορυφορική εικόνα που ακολουθεί απεικονίζεται ο Ορέστης το πρωί της Τρίτης στις 10:15 ώρα Ελλάδας.

Την Τρίτη 23/10 βροχές θα εκδηλωθούν στο Ιόνιο, στα ηπειρωτικά τμήματα από τη Θεσσαλία και νοτιότερα, στις Δυτικές Κυκλάδες, στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα, ενώ καταιγίδες θα εκδηλωθούν κυρίως πάνω από τη θάλασσα. Τα φαινόμενα στη Νοτιοανατολική Θεσσαλία, στην Κεντρική Στερεά, και κυρίως στην Ανατολική και Νότια Πελοπόννησο, στα Κύθηρα, στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα θα είναι τοπικά έντονα και ενδέχεται σε μεμονωμένες περιπτώσεις να συνοδευτούν από χαλαζόπτωση.  Οι άνεμοι στο Βόρειο Αιγαίο θα διατηρηθούν στα επίπεδα των 6-7 μποφόρ ενώ στο Ιόνιο θα εξασθενήσουν φτάνοντας επίσης σε εντάσεις τα 7 μποφόρ.  Η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση κυρίως στα κεντρικά και βόρεια.

Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η εκτιμώμενη θέση του "Ορέστη" τις μεσημεριανές ώρες της Τρίτης καθώς και η κατανομή των βροχοπτώσεων κατά το πρώτο μισό της.

Την Τετάρτη 24/10 καθώς ο "Ορέστης" θα κινείται προς την Ανατολική Μεσόγειο, οι βροχές και οι καταιγίδες σταδιακά θα περιοριστούν στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα με τα φαινόμενα να είναι τοπικά έντονα. Ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπεται να εκδηλωθούν και στο Καστελόριζο. 

Στρατής Βουγιούκας - Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Τρίτη  23/10/2018 - 09:20

ΕΑΑ - Πεντέλη