Κοντά στους 19 βαθμούς Κελσίου η μέγιστη θερμοκρασία στην Κρήτη τα Χριστούγεννα, Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Χριστούγεννα, Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2021, 17:00

Στους 18.9 βαθμούς Κελσίου έφτασε η θερμοκρασία στο κέντρο των Χανίων τα Χριστούγεννα, Σάββατο 25/12. 18.2 βαθμούς Κελσίου έδειξε το θερμόμετρο σε Απόλλωνα Νάξου και Σούδα. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες.

Καλές καιρικές συνθήκες στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας έως την Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2021, 11:45

Καλές καιρικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας έως την Κυριακή 26/12, σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Πιο αναλυτικά, σήμερα Παρασκευή 24/12 αναμένονται πρόσκαιρες τοπικές νεφώσεις που κατά διαστήματα στα δυτικά τμήματα της χώρας και στο Αιγαίο θα είναι πυκνότερες ενώ σποραδικές, πρόσκαιρες βροχοπτώσεις θα σημειωθούν στα δυτικά και στα ορεινά της Κρήτης. Ανήμερα των Χριστουγέννων, Σάββατο 25/12 και κυρίως την Κυριακή 26/12 στα δυτικά ηπειρωτικά, στο Ιόνιο και σε τμήματα του Ανατολικού και Νοτίου Αιγαίου θα σημειωθούν βροχοπτώσεις ενώ στην υπόλοιπη χώρα θα υπάρχουν πρόσκαιρες τοπικές νεφώσεις. Τα φαινόμενα στο Αιγαίο θα είναι μικρότερης διάρκειας και έντασης. Η ορατότητα στα ηπειρωτικά κατά τις βραδινές ώρες και έως το πρωί θα είναι τοπικά περιορισμένη ενώ οι συγκεντρώσεις σκόνης στην ατμόσφαιρα την Κυριακή 26/12 θα είναι αυξημένες.

Η θερμοκρασία θα παρουσιάσει σταδιακή άνοδο και την Κυριακή 26/12 θα φτάσει τους 13-15 βαθμούς Κελσίου στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά και τους 15-17 βαθμούς Κελσίου στις υπόλοιπες περιοχές. Σημειώνεται ότι παρά την προαναφερθείσα άνοδο της θερμοκρασίας, τις νυχτερινές και πρώτες πρωινές ώρες σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας θα σημειωθεί παγετός. Οι άνεμοι στα πελάγη θα πνέουν από νοτιοδυτικές διευθύνσεις 3 έως 5 μποφόρ με μικρή ενίσχυση την Κυριακή 26/12.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται συνοπτικά ο καιρός που αναμένεται να επικρατήσει στη χώρα μας από την Παρασκευή 24 έως την Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2021.

Κοντά στους -9 βαθμούς Κελσίου η ελάχιστη θερμοκρασία την Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, 24 Δεκεμβρίου 2021, 09:00

Στους -8.8  βαθμούς Κελσίου έπεσε η θερμοκρασία το πρωί της Παρασκευής 24/12 τόσο στην περιοχή Νευροκοπίου Δράμας, όπως προκύπτει από τις καταγραφές των μετεωρολογικών σταθμών Νευροκοπίου και Βώλακα, όσο και στη Δυτική Μακεδονία, σύμφωνα με τις καταγραφές του μετεωρολογικού σταθμούς στο Φαράγγι Μοιρών Φλώρινας. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες.

Συνεχίζεται το δριμύ ψύχος στα ορεινά την Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2021 – Στους -11.6 βαθμούς Κελσίου η ελάχιστη θερμοκρασία στο Βώλακα Νευροκοπίου

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη, 23 Δεκεμβρίου 2021, 09:30

Δριμύ ψύχος επικρατεί στα ορεινά της χώρας το πρωί της Πέμπτης 23/12. Στον σχετικό χάρτη παρουσιάζεται η γεωγραφική κατανομή της ελάχιστης θερμοκρασίας που κατέγραψαν οι σταθμοί του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr καθώς και οι τιμές της σε επιλεγμένους σταθμούς. Η χαμηλότερη θερμοκρασία της ημέρας καταγράφηκε στο ορεινό καταφύγιο Λαϊλιά Σερρών (-11.8 βαθμοί Κελσίου) ενώ πολύ χαμηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν και στο Βώλακα Νευροκοπίου (-11.6), στη Βλάστη Κοζάνης (-10.5), στα Γρεβενά (-9.7), στη Βωβούσα Ιωαννίνων (-9,4), και στο Χ/Κ Παρνασού, Κελάρια (-9.1).

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη δολίνη Βαθυστάλου Παρνασσού το θερμόμετρο στις 09:00 έδειξε -27.8 βαθμούς Κελσίου. Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα μας (https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1606 και https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1685), οι δολίνες είναι φυσικοί σχηματισμοί που προκύπτουν σε υψίπεδα και γενικότερα σε οροσειρές λόγω της καταβύθισης του εδάφους. Έχουν συνήθως μικρή έκταση και περικλείονται από υψηλότερες ράχες, που τις απομονώνουν από την ευρύτερη ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Έτσι, χαρακτηρίζονται από μακρές περιόδους παγετού και από ακραίες τιμές ελαχίστων θερμοκρασιών, ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες.

Κάτω από τους -10 βαθμούς Κελσίου η ελάχιστη θερμοκρασία

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2021, 09:00

Ισχυρός παγετός σημειώνεται το πρωί της Τετάρτης 22/12 σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της κεντρικής και βόρειας χώρας. Η θερμοκρασία στο Φαράγγι Μοιρών Φλώρινας έπεσε στους -11.2 βαθμούς Κελσίου, στον Βώλακα Νευροκοπίου στους -10.7 βαθμούς Κελσίου και στο Μεσόβουνο Κοζάνης στους -10.3 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Τετάρτης 22/12.

Βαρυμπόμπη 2021: Η απομυθοποίηση του ισχυρού ανέμου

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021, 11:15

Στην Ελλάδα υπάρχει εδραιωμένη η κοινή αντίληψη πως για να λάβει διαστάσεις μία δασική πυρκαγιά και να καταστεί ανεξέλεγκτη, θα πρέπει να πνέει ισχυρός άνεμος. Αν και μερικώς αληθής, η αντίληψη αυτή είναι στη βάση της παραπλανητική. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα κατά τη διάρκεια των καταστροφικών πυρκαγιών του Αυγούστου 2021, όπου κυριάρχο θέμα της δημόσιας συζήτησης αναδείχθηκε το «γιατί ξέφυγε η φωτιά χωρίς να φυσάει;». 

Πράγματι, ο άνεμος αποτελεί έναν παράγοντα με μεγάλη και άμεση επίδραση στη συμπεριφορά και την εξάπλωση μιας δασικής πυρκαγιάς. Είναι αυτός που διατηρεί την απαραίτητη ροή οξυγόνου για τη διατήρηση της καύσης, αλλά και αυτός που ορίζει την κατεύθυνση κίνησης των πύρινων μετώπων. Ωστόσο, η εξέλιξη μίας δασικής πυρκαγιάς σε ακραίο συμβάν δεν προϋποθέτει την παρουσία ισχυρού ανέμου. Αντίθετα, όταν ο άνεμος πνέει με χαμηλότερη ένταση, είναι ευκόλοτερο για μία πυρκαγιά να αναπτύξει τη δική της κυκλοφορία (να φτιάξει το δικό της καιρό), να καταστεί αυτοκαθοδηγούμενη, και να εμφανίσει ακραία συμπεριφορά. Σε αυτή την περίπτωση, το απαιτούμενο συστατικό στοιχείο είναι η διατήρηση έντονης καύσης, η οποία μπορεί να επιτευχθεί όταν υπάρχει αφθονία ξηρής καύσιμης ύλης.

Η πρόσφατη δασική πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εκδήλωσης ακραίου πυρικού συμβάντος κάτω από συνθήκες γενικά ασθενών ανέμων. Χάρη στην αφθονία εξαιρετικά ξηρής καύσιμης ύλης, η πυρκαγιά κατόρθωσε να καταστεί αυτοκαθοδηγούμενη (δημιούργησε το δικό της καιρό), εμφανίζοντας ακραία συμπεριφορά και λαμβάνοντας γρήγορα διαστάσεις.

Ιδιαίτερο μάλιστα ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των αριθμητικών προσομοιώσεων που πραγματοποιήθηκαν με το προγνωστικό σύστημα IRIS 2.0. Ειδικότερα, και με στόχο την αποδόμηση του αφηγήματος σχετικά με την ένταση των ανέμων, υλοποιήθηκαν 2 αριμθμητικά πειράματα. Στο πρώτο πείραμα προσομοιώθηκε η εξάπλωση της πυρκαγιάς της Βαρυμπόμπης κάτω από τις πραγματικές πυρομετεωρολογικές συνθήκες εκείνης της ημέρας (ασθενείς άνεμοι, υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή σχ. υγρασία). Στο δεύτερο πείραμα προσομοιώθηκε η εξάπλωση της πυρκαγιάς κάτω από ένα υποθετικό σενάριο με ισχυρούς βορειανατολικούς ανέμους. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στην Εικόνα 1.

Εικόνα 1. Αποτελέσματα του προγνωστικού συστήματος IRIS 2.0 για τη δασική πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης 2021. Αριστερά παρουσιάζεται το πραγματικό σενάριο κατά την ημέρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς (υψηλή θερμοκρασία, χαμηλή υγρασία, ασθενής άνεμος). Δεξιά παρουσιάζεται ένα υποθετικό σενάριο εξάπλωσης κάτω από συνθήκες ισχυρών βορειανατολικών ανέμων (μελτέμι). Σε κάθε γραμμή παρουσίαζεται η προβλεπόμενη από το IRIS 2.0 εξάπλωση 2, 6 και 12 ώρες από την έναρξη της πυρκαγιάς. 

Μία γρήγορη ματιά στους χάρτες εξάπλωσης της Εικ. 1 αρκεί ώστε να απομυθοποιηθεί ο ρόλος των ισχυρού ανέμου. Τα αποτελέσματα του IRIS 2.0 υποδεικνύουν ότι εάν κατά την ημέρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη έπνεαν ισχυροί βορειοανατολικοί άνεμοι (μία τυπική ημέρα με ισχυρό μελτέμι), τότε η εξάπλωση της πυρκαγιάς θα ήταν μικρότερη. Αυτό θα συνέβαινε διότι οι ισχυροί βορειοανατολικοί άνεμοι θα καθοδηγούσαν γρήγορα τη φωτιά νοτιοδυτικά, αποτρέπωντας την πλευρική της εξάπλωση και δίνοντας τελικά στην εξάπλωση το σχήμα μιας πεπλατυσμένης έλειψης (βλ. δεξιά στήλη, Εικόνα 1). Ωστόσο, οι ασθενείς γενικά άνεμοι που πραγματικά έπνεαν επέτρεψαν στη φωτιά να επεκταθεί γρήγορα προς όλες τις κατευθύνσεις. Συναντώντας πλούσια ξηρή καύσιμη ύλη κατά την εξάπλωση της αυτή, ιδιαίτερα προς βορρά, η πυρκαγιά κατόρθωσε να διατηρήσει έντονη την καύση, να αναπτύξει επαγωγική στήλη, και τελικά να καταστεί αυτοκαθοδηγούμενη, παρουσιάζοντας ακραία συμπεριφορά. 

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί ότι το προγνωστικό σύστημα IRIS 2.0, το οποίο λειτουργεί επιχειρησιακά η μονάδα METEO του ΕΑΑ από το καλοκαίρι του 2019, δεν ενεργοποιήθηκε για καμία εκ των μεγάλων δασικών πυρκαγιών του Αυγούστου 2021, συμπεριλαμβανομένου του συμβάντος στη Βαρυμπόμπη. Με βάση προηγούμενη ανάλυση (διαθέσιμη εδώ), η πρόγνωση που θα μπορούσε να είχε παράσχει επιχειρησιακά το IRIS 2.0, εάν είχε ζητηθεί, βρίσκεται πολύ κοντά στην πραγματική εξάπλωση της φωτιάς.  Σημειώνεται, τέλος, ότι το προγνωστικό σύστημα IRIS 2.0 καταγράφει 17 ενεργοποιήσεις κατά την αντιπυρική περίοδο του 2019, 31 το 2020, και μόλις 3 το 2021. 

Τα παραπάνω αποτελούν αποτελέσματα του ερευνητικού έργου FLAME που υλοποιείται στο Ινσιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Το ερευνητικό έργο FLAME υποστηρίχθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης "2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών" (Αριθμός Έργου: 00559).

Δριμύ ψύχος στα ορεινά το πρωί της Τρίτης 21 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 09:00

Δριμύ ψύχος επικρατεί στα ορεινά της χώρας το πρωί της Τρίτης 21/12. Όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί και παρουσιάζει τους 8 σταθμούς του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες, στον Άγιο Παύλο Ημαθίας το θερμόμετρο έδειξε -8.5 βαθμούς Κελσίου. Σημειώνεται ότι σταθμοί του δικτύου που λειτουργούν σε χιονοδρομικά κέντρα και ορεινά καταφύγια (δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα) κατέγραψαν ακόμη χαμηλότερες τιμές. Στο Χ/Κ Καϊμακτσαλάν η θερμοκρασία έπεσε στους -12.8 βαθμούς Κελσίου και στο καταφύγιο Λαϊλιά Σερρών  και Χ/Κ Σελίου στους -10.8 βαθμούς Κελσίου.

Πτώση της θερμοκρασίας την Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα, 20 Δεκεμβρίου 2021, 14:30

Ψυχρές αέριες μάζες θα επηρεάσουν τη χώρα μας την Τρίτη 21/12 με αποτέλεσμα την πτώση της θερμοκρασίας σε μεγάλο μέρος αυτής. Σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η πτώση θα γίνει αισθητή κυρίως στα βόρεια, ανατολικά και νοτιοανατολικά ηπειρωτικά καθώς και στα νησιά του Αιγαίου. Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η μεταβολή που αναμένεται στη μέγιστη θερμοκρασία αύριο Τρίτη 21/12 σε σχέση με σήμερα Δευτέρα 20/12. Όπως φαίνεται στον χάρτη, η πτώση της μέγιστης θερμοκρασίας σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Ανατολικής Στερεάς και της Ανατολικής Πελοποννήσου θα ξεπεράσει τους 5 βαθμούς Κελσίου.

Παγετός στα ορεινά και ημιορεινά το πρωί της Δευτέρας 20 Δεκεμβρίου 2021 – Στους -7.4 βαθμούς Κελσίου η ελάχιστη θερμοκρασία

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2021, 09:00

Παγετός επικρατεί το πρωί της Δευτέρας 20/12 στα ορεινά και ημιορεινά της χώρας. Σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο Καρπενήσι (Ποταμιά Βουτύρου) και ήταν ίση με -7.4 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου που κατέγραψαν τις χαμηλότερες ελάχιστες.

Υποχώρηση της κακοκαιρίας – Σημαντικά ύψη βροχής στην Κρήτη

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2021, 18:00

Σταδιακή υποχώρηση παρουσίασε η κακοκαιρία κατά τη διάρκεια της Κυριακής 19/12, με τα φαινόμενα τις απογευματινές ώρες να περιορίζονται στις Κυκλάδες και στην Κρήτη.

Σύμφωνα με την εικόνα του ευρωπαϊκού μετεωρολογικού δορυφόρου Meteosat, την οποία επεξεργάστηκε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, τις απογευματινές ώρες της Κυριακής 19/12 αυξημένες νεφώσεις επικρατούν στο Αιγαίο, ενώ βροχές εκδηλώνονται στις Κυκλάδες και στην Κρήτη, σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr (κίτρινες κουκκίδες στην παρακάτω Εικόνα).

Σημαντικά ήταν τα ύψη βροχής στο νησί της Κρήτης, όπως κατέγραψαν οι μετεωρολογικοί σταθμοί του Μετεωρολογικού Παρατηρητηρίου Κρήτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, με το μεγαλύτερο ύψος βροχής να καταγράφεται στο οροπέδιο Ασκύφου Χανίων με 66 mm. Τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής έως το απόγευμα της Κυριακής 19/12 στο νησί της Κρήτης, παρουσιάζονται στον ενσωματωμένο πίνακα της παρακάτω Εικόνας.    

Εικόνα. Τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής της Κυριακής 19/12/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Μετεωρολογικού Παρατηρητηρίου Κρήτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, με τη δορυφορική εικόνα κατά τις απογευματινές ώρες της Κυριακής, όπως την επεξεργάστηκε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr. Στην εικόνα παρουσιάζονται με κίτρινες κουκκίδες οι μετεωρολογικοί σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, όπου καταγράφουν υετό (βροχή/χιόνι).

Ισχυρός παγετός στα βόρεια – Πλησίασε τους -9 ⁰C η θερμοκρασία στη Δυτική Μακεδονία  

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2021, 09:15

Παγετός σημειώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 19/12 στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά, που στη Δυτική Μακεδονία ήταν ισχυρός με τη θερμοκρασία να πλησιάζει τους -9⁰C. Συγκεκριμένα, η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφτηκε στον Άγιο Παύλο Ημαθίας με – 8,7 ⁰C.

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 19/12, παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.    

Οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες της Κυριακής 19/12/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Σε εξέλιξη η κακοκαιρία στα ανατολικά και νότια – Σημαντικά ύψη βροχής στην Εύβοια

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2021, 18:00

Σε εξέλιξη βρίσκεται το κύμα κακοκαιρίας τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου 18/12 στα ανατολικά και νότια τμήματα της χώρας μας, με σημαντικά ύψη βροχής και χιονοπτώσεις κυρίως στα ορεινά και ημιορεινά τμήματα.

Σύμφωνα με την εικόνα του ευρωπαϊκού μετεωρολογικού δορυφόρου Meteosat-11, την οποία επεξεργάστηκε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr,  τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου 18/12 φαινόμενα εκδηλώνονται στην Εύβοια, στην Κεντρική και Ανατολική Στερεά, στις Κυκλάδες και στην Κρήτη, ενώ σημαντικά ύψη βροχής καταγράφονται στην Εύβοια με το μεγαλύτερο ύψος να καταγράφεται στην Μακρυκάπα Εύβοιας με 53 mm. Στη δορυφορική εικόνα, παρουσιάζονται με μπλε σημεία οι μετεωρολογικοί σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr όπου καταγράφουν υετό (βροχή/χιόνι), ενώ με κίτρινα σημεία οι κεραυνοί όπως καταγράφονται από το σύστημα καταγραφής ηλεκτρικών εκκενώσεων ΖΕΥΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής έως τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου 18/12, παρουσιάζονται στον ενσωματωμένο πίνακα της παρακάτω εικόνας.    

Εικόνα. Τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής του Σαββάτου 18/12/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, με τη δορυφορική εικόνα κατά τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου, όπως την επεξεργάστηκε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr. Στην εικόνα παρουσιάζονται με μπλε σημεία οι μετεωρολογικοί σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr όπου καταγράφουν υετό (βροχή/χιόνι), ενώ με κίτρινα σημεία οι κεραυνοί όπως καταγράφονται από το σύστημα ηλεκτρικών εκκενώσεων ΖΕΥΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Η κακοκαιρία του Σαββάτου 18 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 17 Δεκεμβρίου 2021, 21:00

Σε εξέλιξη βρίσκεται το βράδυ της Παρασκευής 17 Δεκεμβρίου 2021 η κακοκαιρία που θα πλήξει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας το Σάββατο 18/12, καθώς σημειώνονται βροχές και χιονοπτώσεις στη Βορειοανατολική Ελλάδα, και οι άνεμοι ενισχύονται συνεχώς. Η μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας που θα φέρει η εισβολή πολικών αερίων μαζών από τα βόρεια, θα συνοδευτεί από κατά τόπους ισχυρές βροχοπτώσεις στην ανατολική και νότια νησιωτική χώρα, χιονοπτώσεις σε χαμηλά υψόμετρα, θυελλώδεις ανέμους και ισχυρό παγετό. 

Οι προγνωστικοί χάρτες βροχής και χιονιού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr παρουσιάζουν τις περιοχές όπου προβλέπουμε να επηρεαστούν από φαινόμενα κατά τη διάρκεια του Σαββάτου 18/12. Οι χιονοπτώσεις στα κεντρικά και βόρεια θα είναι κατά βάση ασθενείς αν και θα σημειώνονται ακόμη και σε πεδινές περιοχές, αλλά στην Στερεά Ελλάδα και τα ορεινά της Πελ/νήσου θα είναι κατά διαστήματα πυκνές. Μεγάλα ύψη υετού (βροχής και χιονιού) αναμένονται στην Εύβοια, στην Αν. Βοιωτία, τα βόρεια τμήματα της Αττικής και στην Κρήτη. Καταιγίδες θα σημειωθούν στις παράκτιες περιοχές του Κεντρικού και Νότιου Αιγαίου και τοπικά θα παράγουν ψιλό χαλάζι. 

Ειδικότερα για την Αττική, οι χιονοπτώσεις θα περιορίζονται πάνω από τα 300μ υψόμετρο περίπου στα δυτικά και βόρεια τμήματα του νομού, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές θα σημειωθεί βροχόπτωση. Μετά το μεσημέρι τα φαινόμενα θα εντοπίζονται κυρίως περιμετρικά των ορεινών όγκων και στις υπόλοιπες περιοχές ο καιρός θα βελτιωθεί. Στα Βόρεια Προάστια θα σημειώνεται χιονόπτωση ή χιονόνερο έως τα 300μ υψόμετρο, με χιονόστρωση πάνω από τα 400-500μ υψόμετρο. 

Πιο αναλυτική πρόγνωση καιρού παρέχεται στο ημερήσιο Δελτίο Καιρού και θα αναρτηθούν νέες ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα μας για τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία. 

Μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 17 Δεκεμβρίου 2021, 09:30

Ψυχρές αέριες μάζες από τη Βόρεια Ευρώπη θα επηρεάσουν την περιοχή μας και η θερμοκρασία προβλέπεται να πέσει σε ένα 24ωρο περίπου 7-8°C το Σάββατο 18/12. Παράλληλα, χιονοπτώσεις προβλέπονται ακόμη και σε πεδινές περιοχές της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, ισχυρές βροχοπτώσεις στην Αν. Στερεά και τα νότια νησιωτικά τμήματα, και θυελλώδεις βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο. Λεπτομέρειες για το ποιες περιοχές θα επηρεαστούν από τα φαινόμενα θα δοθεί σε νεότερη ανακοίνωση το απόγευμα της Παρασκευής 17/12. 

Ο χάρτης δείχνει με αποχρώσεις του μπλε την πολική αέρια μάζα που θα καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης και τα Βαλκάνια το Σάββατο 18/12.

Η πορεία προς την κόλαση του Αυγούστου

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021, 11:15

Η πύρινη κόλαση του Αυγούστου 2021 δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη. Αντίθετα, συνέβη ως το φυσικό αποτέλεσμα μίας αλληλουχίας γεγονότων που συνετέλεσαν στην δημιουργία ενός πολύ υψηλού δυναμικού για εκδήλωση ακραίων δασικών πυρκαγιών. Η δημιουργία αυτού του δυναμικού δεν έλαβε χώρα εντός ολίγων ημερών, αλλά χτιζόταν ήδη από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου.

Η εκδήλωση μεγάλων και ακραίων δασικών πυρκαγιών αποτελεί ένα πολύπλοκο φαινόμενο το οποίο ελέγχεται από 4 περιβαλλοντικούς «διακόπτες» (Εικόνα 1). Αρχικά, θα πρέπει να υπάρχει διαθεσιμότητα καύσιμης ύλης σε ποσότητα που να επιτρέπει την διάδοση της φώτιας (Διακόπτης 1). Στη συνέχεια, θα πρέπει η καύσιμη ύλη να είναι αρκούντως ξηρή ώστε να επιτρέπει την έναρξη της φωτιάς και τη διατήρηση της καύσης (Διακόπτης 2). Από τη στιγμή που υπάρχει αφθονία ξηρής καύσιμης ύλης, οποιαδήποτε πηγή ανάφλεξης (π.χ., κεραυνός, εμπρησμός) θα οδηγήσει στην έναρξη πυρκαγιάς (Διακόπτης 3). Εάν, τέλος, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές, η πυρκαγιά δύναται να λάβει διαστάσεις και να εξελιχθεί σε ακραίο συμβάν (Διακόπτης 4).

Είκονα 1. Οι 4 περιβαλλοντικοί διακόπτες ελέγχου των μεγάλων και ακραίων δασικών πυρκαγιών. 

Βασικό προαπαιτούμενο για την εκδήλωση μεγάλων και ακραίων δασικών πυρκαγιών είναι λοιπόν η παρουσία πλούσιας (πυκνής) και ξηρής καύσιμης ύλης (Διακόπτες 1 και 2). Το απαιτούμενο αυτό συστατικό στοιχείο ήταν παρών στις πρόσφατες πυρκαγιές του Αυγούστου 2021. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την εξέταση των χρονοσειρών της περιεχόμενης υγρασίας της νεκρής λεπτής καύσιμης ύλης (κλαδιά, βελόνες, κ.τ.λ.), όπως αυτή εκτιμάται από τις μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών (ΑΜΣ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι, για παράδειγμα, η περιεχόμενη υγρασία της καύσιμης ύλης στον ΑΜΣ του ΕΑΑ στο Τατόι είχε ήδη υποχωρήσει σε χαμηλά επίπεδα (κάτω από 15 %) από το τέλος Μαϊου, ενώ από το τέλος Ιουνίου υποχώρησε ακόμη περισσότερο, καταγράφοντας σταθερά τιμές μικρότερες του 10 % (Εικόνα 2). Τα στοιχεία αυτά δείχνουν με πολύ καθαρό τρόπο ότι η ευρύτερη περιοχή της Βαρυμπόμπης βρισκόταν σε μια εξαιρετικά εύφλεκτη κατάσταση ήδη από το τέλος Ιουνίου, ενώ κατά το διάστημα εκδήλωσης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς, η περιεχόμενη υγρασία της καύσιμης ύλης ήταν ακραία χαμηλή, καταγράφοντας τιμές μεταξύ 6 – 7 %, οι οποίες αντιστοιχούν σε ακραία ευφλεκτότητα. Παρόμοια συμπεράσματα προκύπτουν και από την εξέταση των αντίστοιχων χρονοσειρών για τις δασικές πυρκαγιές σε Εύβοια, Ηλεία, Λακωνία, και Μεσσηνία.

Εικόνα 2. Χρονοσειρά ημερήσιων τιμών της περιεχόμενης υγρασίας της νεκρής λεπτής καύσιμης ύλης, όπως αυτή εκτιμήθηκε από τις μετρήσεις θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας του ΑΜΣ του ΕΑΑ στο Τατόι, για τη δασική πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης. Η χρονοσειρά ξεκινά την 01.01.2021 και τελειώνει την 10.08.2021. Με τις κίτρινες σκιάσεις οριοθετούνται τα δύο δεκαήμερα επεισόδια καύσωνα που επηρέασαν την Ελλάδα, στο τέλος του Ιουνίου και το τέλος του Ιουλίου. Με τη διακεκομμένη μαύρη γραμμή σημειώνεται η ημερομηνία έναρξης της δασικής πυρκαγιάς (03.08.2021).  

Με την καύσιμη ύλη να βρίσκεται σε αφθονία (χάρη και στην κακοκαιρία Μήδεια) και σε εξαιρετικά ξηρή κατάσταση, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πορεία των πυρομετεωρολογικών συνθηκών, όπως αυτή αποτυπώνεται στη χρονοσειρά των ημερήσιων τιμών των υποδεικτών ISI (μέτρο της αναμενόμενης ταχύτητας εξάπλωσης) και FWI (μέτρο της αναμενόμενης έντασης της πυρκαγιάς) του Καναδικού Συστήματος Πυρομετεωρολογικών Δεικτών. Όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στην Εικόνα 3, κατά τις ημέρες εκδήλωσης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς στη Βαρυμπομπή, οι τιμές των δύο δεικτών έφτασαν στο απόλυτο μέγιστο τους από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου. Η παρατηρήση αυτή υποδεικνύει ότι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά ευνοϊκές για τη γρήγορη εξάπλωση των πύρινων μετώπων και την ενίσχυση της έντασής τους. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η σταδιακή επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών ήταν περισσότερο από εμφανής ήδη από τα τέλη του Ιουνίου. Παρόμοια είναι τα ευρήματα και για τις δασικές πυρκαγιές που ξέσπασαν το ίδιο χρονικό διάστημα σε Εύβοια, Ηλεία, Λακωνία, και Μεσσηνία. 

Εικόνα 3. Χρονοσειρά ημερήσιων τιμών των υποδεικτών ISI (Initial Spread Index) (αριστερά) και FWI (Fire Weather Index) (δεξιά) του Καναδικού Συστήματος Πυρομετεωρολογικών Δεικτών, όπως αυτοί υπολογίστηκαν από τις μετρήσεις του ΑΜΣ του ΕΑΑ στο Τατόι, για τη δασική πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης. Η χρονοσειρά ξεκινά την 01.05.2021 και τελειώνει την 22.08.2021. Με τις κίτρινες σκιάσεις οριοθετούνται τα δύο δεκαήμερα επεισόδια καύσωνα που επηρέασαν την Ελλάδα, στο τέλος του Ιουνίου και το τέλος του Ιουλίου. Με τις διακεκομμένες μαύρες γραμμές σημειώνονται οι ημερομηνίες έναρξης και ελέγχου της δασικής πυρκαγιάς. Οι σκιασμένες περιοχές (γκρι) υποδηλώνουν πολύ υψηλή και ακραία επικινδυνότητα με βάση τις τιμές των υποδεικτών ISI και FWI. 

Συμπερασματικά, οι ακραίες δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου 2021 δε συνέβησαν κατά τρόπο απρόοπτο, τέτοιο που να προκαλεί έκπληξη. Αντίθετα, από το τέλος Ιουνίου υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις ότι η Ελλάδα έβαινε προς μία περίοδο με εξαιρετικά υψηλό δυναμικό εκδήλωσης ακραίων δασικών πυρκαγιών. Η παρατήρηση αυτή υπογραμμίζει την επικτατική ανάγκη καλύτερης παρακολούθησης των περιβαλλοντικών συνθηκών που δύνανται να οδηγήσουν σε ακραία πυρικά συμβάντα, ώστε να είναι δυνατή η παροχή έγκαιρων και επιστημονικά τεκμηριωμένων προειδοποιήσεων.

Τα παραπάνω αποτελούν αποτελέσματα του ερευνητικού έργου FLAME που υλοποιείται στο Ινσιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Το ερευνητικό έργο FLAME υποστηρίχθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης "2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών" (Αριθμός Έργου: 00559).

Η φωτογραφία εξωφύλλου είναι του Μιχάλη Καρδαμάκη, από τη δασική πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης την 06.08.2021. 

Παγετός στα βόρεια ηπειρωτικά την Πέμπτη – Στους -5 ⁰C η θερμοκρασία στη Δυτική Μακεδονία

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021, 08:45

Παγετός εκδηλώθηκε στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 16/12, με την ελάχιστη θερμοκρασία στη Δυτική Μακεδονία να φτάνει τους -5 ⁰C. Συγκεκριμένα, οι χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες καταγράφτηκαν στους μετεωρολογικούς σταθμούς στο Βαρικό Φλώρινας και στη Βλάστη Κοζάνης με -5 ⁰C.

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 16/12, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα    

Πίνακας. Οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες της Πέμπτης 16/12/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.